Akdere Su Kemeri

Akdere Su Kemeri yapı olarak Oniki Şubat İlçesi Gazi Paşa Mahallesi, Ak Dere Caddesi’nde yer alır. Günümüze az bir bölümü gelen su kemerinin inşâ kitabesi olmadığı için yapım tarihini bilinmiyor. Fakat Bayazıtoğulları’ndan Hacı Abdullah Bey, Evâsıt-ı Zilhicce 1027/ Kasım 1618 tarihli vakfiyesine göre Çavuşlu Mahallesi’nde cami, medrese ve mektepten oluşan bir külliye inşâ ettirmiştir. Ayrıca kaynaklarda Hacı Abdullah Bey’in Pınarbaşı’ndaki Kırkgöz Suyu’nu şehre getirerek Akdere mevkiindeki su kemerini de yaptırdığı ifade edilmektedir. Bu bilgiler çerçevesinde Hacı Abdullah Bey’in, ailesinin oturduğu Çavuşlu (Yörük Selim) Mahallesi’ndeki külliyesini yaptırırken, mahallenin ve külliyenin su ihtiyacını karşılamak için Pınarbaşı’ndan getirdiği su için Akdere Su Kemeri’ni 1618 yılı civarında külliye ile beraber yaptırdığı anlaşılmaktadır.

Su kemeri günümüzde harabe durumda olup, sadece tek gözlü kemeri günümüze gelmiş ve kemer de yıkılmak üzeredir. Su kemeri, Ak Dere’nin aktığı vâdiye doğu-batı doğrultusunda yerleştirilerek inşâ edilmiştir. Moloz taştan yapılan kemer ince yonu taş ile kaplanmıştır. Su kemeri sivri olup kemerin açıklığı 4.10 m. ve genişliği 1.10 m. ölçülerindedir. Suyun künklerle taşındığı anlaşılmaktadır. Yakın tarihlere kadar kullanılan su deposu, su kemerinin 200 m. kadar batısına inşâ edilmiş, fakat bugün mevcut değildir. Moloz taştan yapılan ve içten 3.00 x 3.00 m. ölçülerinde olan su deposu tromplu kubbeyle kapatılmıştır. Depoda toplanan su havuz çeperlerinde bulunan deliklerden çıkarak kiremit künklerle mahalleye dağıtılmaktaydı.

Kaynakça

Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi, Defter Nu: 600, Sahife: 194, Sıra Nu: 240.

Besim ATALAY, Maraş Tarihi ve Coğrafyası, İstanbul 1339, s.57-58.

Bekir Sami BAYAZIT, Kahramanmaraş’ta Bayazıtoğulları (1514-1990), Kahramanmaraş 1998, s.16-17.

Veli YENİSOĞANCI, “Kahramanmaraş’ın Köprüleri ve Su Mimarîsi”, Edik Dergisi, Sayı: 42, Kahramanmaraş 2004, s.16-17.

Mehmet ÖZKARCI, Türk Kültür Varlıkları Envanteri:Kahramanmaraş, C.I, Ankara 2007, s.519-520.