Maraş Ağızotu

Maraş Ağızotu; Kahramanmaraş ve çevresinde kullanılan keyif verici madde. Yaygın adıyla Maraş Otu ya da Ağızotu olarak bilinen, hammaddesi tütün ve külden oluşan kına rengine benzeyen toz halinde bir maddedir. Ağızotu, Kahramanmaraş ve çevresinde yaygın olarak kullanılır. Halk arasında deli tütün (Hasankeyf tütünü) olarak bilinen tütün, iyice kurutulup toz haline getirildikten sonra meşe ağacı veya susuz yerlerde yetişen başka bir ağacın külü ile karıştırılarak elde edilen keyif verici bir maddedir.

Bölge halkı arasında kullanımı çok yaygındır. Hatta Kahramanmaraş’a komşu olan Gaziantep, Osmaniye, Adana, Adıyaman, Hatay illerinde de kullanılır. Kahramanmaraş’ta 1970’li-1980’li yıllarda Ot kullananlar, özel olarak bakırdan yapılmış “Ot Kutusu” adı verilen, insanların cebine sığacak büyüklükteki kutularda otlarını taşırdı. Zamanımızda ise ot, küçük naylon poşetlerde satılmakta ve taşınmaktadır. Kullanımına gelince; ortalama bir çay kaşığı kadarı alt diş ile dudak arasına yerleştirilir. 15-20 dakika kaldıktan sonra tükürük yoluyla dışarı atılır. Bunun dışında üst dudağa koyanlar da vardır. Ama yaygın olarak alt dudak arasına koyulur. Bundan başka, dudak arasındaki bu otun mideye gitme ihtimali olduğu için sigara kâğıdına sarılarak alt veya üst dudak arasına koyularak da kullanılır. Ot tiryakileri “ot atmak” tabirini kullanırlar. Sigara tiryakileri ‘’yak bir sigara’’ diye birbirlerine ikramda bulunuyorlarken ot tiryakileri de “al bir ot at” derler. Ağız Otu’nun Kahramanmaraş’ta çok yaygın olarak kullanıldığı 1970’li-1980’li yıllarda dükkânların önünde “iyi ot bulunur”, “öküz bağırtan ot bulunur”, “deve çökerten ot bulunur” “Fil deviren ot bulunur” vb. şeklinde yazılara rastlanırdı. Bu tabirler ot maddesinin kalitesinin yüksek olduğunu anlatmak için söylenirdi. Evlerde kül tablası gibi içi toprak dolu “ot çanağı” adı verilen ot küllüğü bulunurdu.

Okumanızı Tavsiye Ediyoruz !  Maraş Şehrinin Bilinen İlk İsmi (Antiochia Ad Taurum)

Türkiye’de sadece Kahramanmaraş ve çevresinde yaygın olarak kullanılan bu otun tarihine bakıldığında bir yığın yanlış bilgi ile karşılaşılmaktadır. Ağız Otu’nun insan sağlığına verdiği zararlarla ilgili bilim insanlarınca birçok bilimsel araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmalarda, Ağız Otu’nun veya diğer adıyla bilinen Maraş Otu’nun işgal sırasında Fransız ordusundaki Cezayirli ve Tunuslu askerlerden “ot yapmanın” ve “ot atmanın” öğrenildiği yazılmaktadır. Hâlbuki bu büyük bir yanlıştır. Çünkü Fransız ordusunun büyük çoğunluğu ermeni lejyoner askerlerden oluşmaktaydı. Kuzey Afrikalı çok az sayıda asker vardı. Bundan başka Fransızlar, Maraş’a geldikleri gün Maraş’ta olaylar başlamıştı. Fransız askerleriyle Maraşlılar herhangi bir olumlu münasebet ve diyalog kuramamıştır. Maraş 22 Şubat 1919’da önce İngilizler tarafından işgal edilmişti. İngilizler Maraş’ta yaklaşık olarak 8,5 ay kaldılar. Hâlbuki Fransız işgali 3-3,5 ay kadar sürdü ve hep kargaşayla geçti. Dolayısıyla “Maraş Otu” ile Fransızların hiçbir alakası olmadığı gibi Cezayirli askerler de ne “Ağız Otu” yapmayı bilirler ne de Cezayir’de böyle bir ot veya ota benzer keyif verici, hammaddesi tütün olan bir madde vardır.

Burada şunu söylemek doğru olur. İngilizler, yukarıda da ifade edildiği gibi Maraş’ta 8,5 ay gibi uzun bir zaman kaldılar. İngiliz ordusunun %80’i Mısır ve Hintli Müslümanlardan oluşmaktaydı. Hatta İngiliz ordusunun komutanlarından Müslüman Yüzbaşı Hasan Rufai Efendi, Maraş’lı ünlü din âlimi Ali Sezai Efendi ile iyi ilişkiler kurmuştu. Hatta ondan Fıkıh dersleri almıştı.

Dünya’da baharat ve keyif verici bitkilerin kaynağının Hindistan olduğu tarihi bir gerçektir. Maraş’ı işgale gelen Hintli askerlerin Maraşlılarla iyi ilişkiler içerisinde olduğunu ve bu dostluklar sayesinde Maraşlıların, Ot yapımını Hintli askerlerden öğrendikleri söylenebilir, şeklinde bir düşünce ileriye sürülebilir. 1985 yılında Prof. Dr. Enver KONUKÇU, Hindistan ve Pakistan ile ilgili hatıralarını anlatırken, Maraş Otu veya Ağız Otu denilen keyif verici maddenin, Hintliler tarafından yaygın olarak aynen Maraşlılar gibi kullandıklarını ifade etmişti. Bu bilgilerden hareket ile Ağız otunun 1920 yılında Maraş’ı işgale gelen İngiliz ordusundaki Hintli askerler vasıtasıyla geldiği ve yaygınlaş-tığı söylenebilir.

Okumanızı Tavsiye Ediyoruz !  Asude

Kaynakça

Ot İmalatçısı Ökkeş KARADAN ile (01.04.2000/14.00), Tarihinde Gerçekleştirilen Röportaj.

Yaşar AKBIYIK, Milli Mücadelede Güney Cephesi Maraş, Ankara 1999.

Behzat ÇİMEN, “Comparison Of Genotoxic Effect Between Smokeless Tobacco (Maras Powder) Users And Cigarette Smokers By The Alkaline Comet Assay”, Human and Experimental Toxicology,Vol.28, 2009, pp.214-219.

Yalçın ÖZALP, Mustafa Kemal ve Milli Mücadele’nin İlk Zaferi, Kahramanmaraş 1984.

Nagaş, “Maraş Otu Kullanımı’nın Migronukleus (mn) Düzeyine Etkisi”, Kahramanmaraş Fen SEVAL Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş 2006.

Maraş Otunun Zararları, http://www.zararlar.com/maras-otunun-zararlari.html, (03.05.2016/09.35).

Halil Aygan

Yorumlar

Yorum yapmak ister misin?

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Kenar Çubuğu